Người lính Việt trong Thế Chiến thứ nhất (4)


Lính Annam trên quân trường St Raphael


Saint Raphael là một thị trấn ven bờ Địa Trung Hải, thuộc tỉnh Var trong vùng Provence-Alpes-Côte d'Azur ở phía đông nam nước Pháp. Thời kì thế chiến thứ nhất nơi đây được coi là một tổng kho tiếp vận với ga xe lửa đầu mối, đường ô tô. Nó cũng là một quân trường khổng lồ với những trại lính dưới chân núi. Với sự thuận lợi về khí hậu của vùng đất có đường bờ biển dài 36 km, Saint Raphael ngày nay trở thành một khu nghỉ mát nổi tiếng. Dưới đây là loạt ảnh những người lính Việt tại Tổng trạm Saint Raphael, chụp năm 1916, lúc Thế chiến thứ nhất đang vào hồi quyết liệt. Chú thích ảnh theo bình luận của những người lính diễn đàn Dựng nước - Giữ nước


 photo 434_005_zps4d3422f6.jpg

Những người lính An Nam xuống ga đầu mối Saint Raphael. Tầu hỏa thời bấy giờ khá sang trọng, mỗi toa được chia thành nhiều khoang có cửa lên xuống riêng. 

 photo 434_001b_zps9f30c69d.jpg

Quân trang, quân phục tươm tất: ghệt da, áo buông ngoài quần, thắt lưng, ba lô vuông với chiếc nồi cá nhân dùng thay bát. Thứ lạ lẫm nhất đối với mấy nhân viên hỏa xa có lẽ là chiếc nón chóp của những người lính.
  photo 434_004_zpsaa356821.jpg

Hình thể những người lính Việt khá to cao và đồng đều, chứng tỏ họ được tuyển lựa khá kĩ càng.

 photo 434_009_zps2c91c255.jpg

Nghỉ giải lao trên đường ke nhà ga Saint Raphael. Chiếc điếu cày mang theo từ quê nhà cho phỏng đoán người lính này đến từ một miền quê Bắc Bộ.

 photo 434_008_zpsbadc0882.jpg

Những chiếc chiếu cói bên những chiếc ghế đi văng mây

 photo 434_001a_zpsa78ef73e.jpg

Những người lính bốc dỡ hàng từ các toa tầu xuống xe tải. Trời nóng một lính bỏ ghệt cho thoáng chân. 

 photo 434_011_zpse2a09c3a.jpg

Cận cảnh những chiếc xe tải thời thế chiến thứ nhất. Có vẻ đó là xe của trung tâm huấn luyện cử ra đón hàng của đơn vị mới đến.

 photo 434_010_zps5e3a28f7.jpg

Người dân tò mò nhìn theo.

 photo 434_015_zps1a46b360.jpg

Những người lính theo xe tải đến một kho hàng trong khu vực nhà ga

 photo 434_012_zpse893f670.jpg

Họ băng qua thị trấn quân vụ

 photo 434_002_zps97c17d2a.jpg

Những người lính Việt hành quân ra khỏi ga, về trung tâm huấn luyên. Cùng lúc một tiểu đoàn khác, kết thúc khóa huấn luyên, hành quân ngược lại, ra ga. Họ đang ý ới gọi nhận đồng hương. 

 photo 434_003_zpsaeb9d365.jpg

Những người đi cuối hàng quân bên trái tấm hình, với chiếc mũ ‘quả dưa hấu’ cài dắt vào ba-lô là các sĩ quan người Pháp. Có lẽ đơn vị trên đường ra chiến trường. Từ phía sau hàng rào mấy người dân địa phương ngó nghiêng dõi theo những người lính.

 photo 434_007_zps3fae3665.jpg

Đơn vị lính Việt đang tập kết ở sân ga, chuẩn bị lên tầu quân sự. Mặt trận nào là nơi họ đến?

 photo 434_006_zps25e8a66f.jpg

Những người lính đã ổn định trên tầu quân sự, chuẩn bị khởi hành ra mặt trận.

 photo 434_013_zps3d9e0cc5.jpg

Đơn vị lính mới đến hành quân về quân trường. Dân địa phương ra xem.

 photo 434_014_zpsb84ba5ba.jpg

Thiếu người đứng ngoài hàng quân chỉnh đốn, đơn vị này hành quân có vẻ lộn xộn

 photo 434_0202_zps86206335.jpg

Ngày đầu ở trung tâm huấn luyện. Những người lính tập trung nghe cấp chỉ huy phổ biến kỷ luật đơn vị. Những dãy núi xa mờ kia, chiều chiều những người lính hẳn vẫn hoài vọng nhớ thương về cố quốc.

 photo 434_019_zps177efc8b.jpg

Đội ngũ sẵn sàng trên bãi tập

 photo 434_021_zpseef71076.jpg

Tư thế tác phong chuẩn. Những người lính Việt được phép để râu, búi tóc.

 photo 434_0195_zps2eedbf91.jpg

Ra thao trường luyện tập

 photo 434_0196_zps901cfb51.jpg

Ngày đầu, không thể thoát bài tập đội ngũ chân có lạt, chân không có lạt

 photo 434_001c_zps512efc00.jpg

Sau khi thuần thục, chuyển sang học chiến thuật bộ binh. 

 photo 434_0191_zpsf086ff68.jpg

Đội hình chiến thuật "Ô vuông" nổi tiếng một thời? Nhưng thời điểm này (1916) trên chiến trường đã khá phổ biến đạn pháo. Đội hình bộ binh kiểu này "nướng" hết quân, một khi dính pháo địch.
  photo 434_0193_zps8c7d4eca.jpg

Vận động dưới làn hỏa lực súng máy.

 photo 434_0192_zps489a2d75.jpg

Mấy người lính chẳng để ý đến sĩ quan huân luyện chỉ nhìn ông phó nháy

 photo 434_0194_zps12fe46cc.jpg

Xung phong

Travailleurs  photo 434_016_zps029fa1e5.jpg

Người tập cứ tập, người làm cứ làm. Mùi rơm rạ gợi nhớ về những cánh đồng quê hương giờ xa tít chân trời.

Travailleurs  photo 959_026b_zpse35eee91.jpg

Một trong nhiều bức ảnh Văn phòng chiến tranh Pháp quốc cung cấp cho tạp chí The Illustrated War News của Anh.  Ngay tại thời điểm đó tạp chí cũng chỉ phỏng đoán đây là một kiểu bếp dã chiến. 

Travailleurs  photo 435_001b_zpsd680086e.jpg

Nhà bếp Đại đội. Cơm được nấu trong những chiếc nồi trên những chiếc lò gang đốt củi. Mấy anh nuôi tranh thủ ăn trước để còn kịp chia cơm cho lính. Họ sử dụng thìa dĩa thay cho đũa. Mấy chiếc ghế con tự đóng rất thuần Việt. 

 photo 434_0201_zps8af65732.jpg


Những người lính tập trung trước sân nhà ăn trước khi vào đánh chén cơm trưa. Họ cầm theo những chiếc ca tráng men, vì đứng nghe phổ biến nghị quyết nên những chiếc ca được giấu ra sau đít.

Travailleurs  photo 434_020_zps874e59ce.jpg

Mỗi người nhận khẩu phần ăn của mình vào một chiếc xoong nhỏ  rồi tuỳ nghi tìm chỗ đánh chén. Quang cảnh khu vực bếp ăn khá ồn ào. Có thể phân biệt được những người lính và cấp chỉ huy thông qua quân phục (tham khảo phụ ảnh cuối bài) 

Travailleurs  photo 9521079259_f7176f8f93_o_zps47b4914a.jpg

Hai người này là lính thợ hay hạ sĩ quan. Họ tự bắc bếp nấu ăn.  Chiếc nồi đồng điếu đít rộng, cổ thắt trong câu ca dao quê nhà  Tiếc thay hạt gạo Tám thơm, Thổi nồi Đồng điếu, lại chan nước cà... Ta có thể gặp những chiếc nồi này trong nhiều bức ảnh những người lính Việt trong Thế chiến thứ nhất trên những nẻo đường hành quân khắp các mặt trận châu Âu.  Để ý, ta thấy nó  hơi khác với nồi truyền thống bởi sợi dây thép buộc ngang miệng nồi. Điều này rất hữu dụng, đặc chất lính. Khi cần, nó được buộc dây làm gàu múc nước, buổi tối làm sẵn một nồi nước, sáng ra có nước đánh răng rửa mặt, khỏi cần chen nhau. Khi không có gạch, đá kê bếpcó thể treo lên là đun được liền.

 photo 434_0203_zps6c7567e7.jpg

Giờ ăng trưa nên một số lính cởi bỏ áo ngoài vắt lên cành cây. Áo lót kẻ ngang của lính thuỷ quân lục chiến. Đa số nhóm lính này vẫn chưa đổi những chiếc nón chóp được phát từ quê nhà sang những chiếc mũ bê rê kiểu biệt kích. 

Travailleurs  photo 9529061954_f4141e02d3_o_zpsea4845f2.jpg

Mỗi người một xoong, họ ngồi xổm trên mặt đất dùng thìa xúc đồ ăn

 photo 435_001c_zps682de6d9.jpg

les-tirailleurs-annamites-troupes-coloniales-1914-1918(2)

Phụ ảnh về quân phục của binh sĩ An Nam:  (1). Quân phục lính doanh trại (2). Quân phục tham gia chiến dịch khoảng năm 1910 (3). Quân phục lính doanh trại tại Pháp khoảng 1915 (4). Quân phục lính khoảng năm 1916 (5). Quân phục lính lao động khoảng năm 1916 (6). Quân phục lính lao động khoảng năm 1917 (7). Hạ sĩ quan (8). Quân phục tham gia chiến dịch 1917-1918


Những tấm bưu thiếp hiện diện người lính Việt ở quân trường Gallieni, St Raphael

 photo 109_001_zps103e2e0d.jpg

 photo 768_001_zps3100fe83.jpg

 photo 1726_zps7f8c9027.jpg



Nhận xét